Afryka Zachodnia – Gambia

► Po ponad czterech godzinach lotu z Madrytu lądujemy na lotnisku Yundum w Gambii. Jesteśmy wreszcie w wymarzonej Afryce, tej prawdziwej- czarnej.
Nasza grupa liczy w sumie 12 osób. Zaraz po wyjściu z samolotu na płytę lotniska wita nas stado kruków srokatych i krążące dokoła jerzyki małe.
Odbiera nas lokalny przewodnik Sam, który będzie nam towarzyszył do końca wyprawy. Na czas pobytu mamy do dyspozycji mały autobus z kierowcą i nim udajemy się do Kotu do hotelu Sunset Beach. Podczas półgodzinnej jazdy co chwilę widzimy nowe gatunki – kraski abisyńskie i płowogłowe dzierzbale kreskowane, błyszczaki stalowe i długosterne, gołębie okularowe i stadka jerzyków palmowych.

Okazuje się, że hotel ma doskonałe położenie – z jednej strony ocean, z drugiej płytkie rozlewiska namorzynowe, a w pobliżu są jeszcze pola ryżowe i łąki z bajorkami, oraz suche pagórki z zadrzewieniami. Praktycznie wszystkie środowiska.
Po przyjeździe na miejsce robimy krótki odpoczynek. Słychać fletowy śpiew bilbili ogrodowych, a wokół fruwają bajecznie kolorowe nektarniki piękne.
Udajemy się na pierwszą eksplorację okolicy Kotu. Zaczynamy od plaży, na której dominującym gatunkiem są mewy szarogłowe i rybitwy wielkodziobe. Najliczniejszą siewką jest kulik mniejszy- gatunek spotykany przez nas w całej Gambii.

Następnie „zwiedzamy” okolicę. Przy bramie hotelu otaczają nas lokalni birdguide oferujący swoje usługi. Są bardzo nachalni i przez pierwsze dni musimy się od nich opędzać jak od much. Potrafią pojawić się w najbardziej nieoczekiwanym momencie i miejscu, płosząc jednocześnie tak ciężko ustawiony do obserwacji lub fotografowania gatunek. Na rozlewiskach przy moście w Kotu obserwujemy odpoczywające stada czajek srokatych i szarogłowych.
Wokół fruwają rybaczki srokate, łowce kameruńskie, oraz zimorodki malachitowe.

W błocie żerują warugi, kulony rzeczne, czaple rafowe, nadobne, złotawe i pojedyncze czarnonogie.
W pobliżu słyszymy śpiew naszego trzciniaka i trzcinniczka.
Idziemy dalej na pola ryżowe trasą zwaną Cassino Track.
Po drodze zaliczamy kraskę kreskowaną i kraskówkę afrykańską. Na jednej z łączek uwija się stadko żołn małych.
Z dziupli w suchym pniu palmy spogląda na nas para jednego z trzech gatunków papug występujących w Senegambii- afrykanek ognistobrzuchych.

Są pierwsze drapole – dorosły i młody owadożer palmowy, kobczyk rudogłowy, pustułeczka i krogulec mały. Zapomniałem dodać, że wszędzie wokół krążą wielkie stada ścierwników brunatnych, kań czarnych i egipskich.
W pobliskim hotelu Senegambia, codziennie o tej samej porze odbywa się pokazowe karmienie sępów. Z braku czasu nie korzystamy jednak z okazji obejrzenia widowiska. Podczas wszystkich pieszych wycieczek, co jakiś czas spotykamy stadka malutkich mniszek srokatych, amarantek czerwonodziobych i różne gatunki wikłaczy, które o tej porze występują w szacie spoczynkowej.

Przez pierwszy tydzień pobytu w Gambii codziennie wyjeżdżamy wczesnym rankiem w uzgodnione miejsce, a po południu działamy w małych podgrupach fotograficznych i eksploracyjnych w dowolnym terenie. Natomiast wieczorami spotykamy się na kolacji przy krewetkach i pysznym piwie. Wspólnie dokonujemy weryfikacji widzianych gatunków. Prawie wszystkie ptaki mamy uwiecznione na fotkach. Tym bardziej, że do dyspozycji są dobre lustrzanki, kamery i digiscoping.

 

W pierwszy i czwarty dzień wyruszamy do pobliskiego rezerwatu Abuko.
Jest to teren będący pozostałością pierwotnych lasów galeriowych. Już po chwili widzimy cel wyprawy – uwijające się w koronach drzew dwa prześliczne gatunki turaków : zielonoczuby i fioletowy.
W bardzo gęstych i wilgotnych zadrzewieniach obserwujemy muchodławki wspaniałe , krępaczki rubinobrewe, bilbile zielone, bardzo rzadkie płomienniki czerwonogłowe i nikorniki żółtopierśne.

Natrafiamy na śródleśne bajoro, przy którym znajduje się kolonia ślepowronów i czapli czarnogłowych. Na chwilę nadlatuje się zimorodek malutki. Niebawem las robi się rzadszy i na jednym z krzaków pojawia się para żołn widłosternych. Wszyscy są wniebowzięci. Okaże się, że przez dwa tygodnie zobaczymy je jeszcze tylko jeden raz – w głębi lądu w Tendabie. Po chwili nadlatują bardzo rzadkie leśne jaskółki: malutkie żałobniczki widłosterne i zalatujące nielicznie do Gambii jaskółki szarorzytne. Szczęśliwi wracamy do hotelu. Przez dwa popołudnia korzystamy z pomocy lokalnego birdguida Baby. Dzięki niemu w pobliskich zaroślach nadmorskich udaję się zaobserwować lelka długosternego. Następnym razem jedziemy trochę dalej, do lasów Brufut.

Tam zaliczamy sóweczkę sawannową i parę syczków białolicych. Po drodze obserwujemy krążące jerzyki widłosterne i spokrewnione kolcosterniki łuskogardłe. Niezapomnianą okazuje się wieczorna piesza wyprawa na bardzo rzadkiego puchacza mlecznego, którego niestety nie znajdujemy. Ale nocne widoki i odgłosy afrykańskiej sawanny, każdy z nas zapamięta na długo.

Należy wspomnieć, że wszędzie na trasie naszego przejazdu jesteśmy serdecznie traktowani przez rodzimych mieszkańców i tłumnie oblegani przez roześmiane dzieci. Pozdrowieniom nie ma końca.

Jedno przedpołudnie poświęcamy na eksplorację nadmorskiego Tanji Bird Reserve.
Na początek na dzikich plażach Atlantyku mają swoje pięć minut mewiarze i siewkowcy. Obserwujemy stada rybitw królewskich, czubatych, krótkodziobych i bengalskich, mewy brytyjskie, a także pojedyncze cienkodziobe, śródziemnomorskie i śmieszki.
Z siewek dominują zimujące piaskowce, szlamniki i ostrygojady.
Na pobliskim klifie znajdujemy norę lęgową i siedzącą przy niej parę największych afrykańskich zimorodków olbrzymich. W następnych dniach spotykamy te ptaki bardzo często.

Parę kilometrów dalej przeszukujemy gęste zarośla, które są pełnią rolę nadoceanicznej sawanny. W koronach niskich drzew buszują dwa gatunki dzioborożców – toko nosaty i srokaty. Na gałązce pięknie pozuje para endemicznych jaskółek białoskrzydłych. Mamy szczęście, bo później już nie spotkamy tych prześlicznych ptaszków. Zawsze koło południa robi się potwornie gorąco – ptaki są mniej aktywne. Wykorzystujemy ten czas na lunch. Spożywamy głównie przyrządzane na różne sposoby ryby, których tutaj nie brakuje. Często towarzyszą nam nektarniki fioletowe, które spijają soki z kwiatów w knajpianym ogródku.

Następna wyprawa to wyjazd na rozlewiska Marakissa.
To miejsce tak nas urzeka środowiskiem i ornitofauną, że spędzamy tam cały dzień.
Do południa eksplorujemy grądy, bagna i zarośla namorzynowe. W oddali krążą stada pelikanów małych i różowych. Ktoś zauważył rudogłówkę. Po południu pływamy na canoe meandrami krętej małej rzeki.
Pojawiają się niewielkie krokodyle nilowe, są one jednak bardzo płochliwe.

Następnie na lokalnym campie, położonym w gęstym dziewiczym lesie polujemy na ptaki, które korzystają ze specjalnie przygotowanych oczek wodnych.
Trzy gatunki miodowodów, złotokosy siwogłowe i duże, bajeczne dzierzyki szkarłatne i stadko błyszczaków purpurowych – wszystkie te gatunki wystawiają się pod obiektywy.
A my sączymy chłodne napoje i delektujemy się ich widokiem.

Nazajutrz jedziemy do pobliskiego lasu palmowego – Bijilo Forest.
Rezerwat zwany też jest małpim lasem, w związku w występowaniem w nim koczkodanów zielonych i rzadkich gerez rudych.
Pośród gęstych krzaków, dziwnych gatunków drzew spotykamy tymale białoruskie i czarnogłowe, oraz występujące tylko w pierwotnych lasach wybrzeża bledy szarogłowe i jasnobrzuchy siwogłowe.
Popołudnia spędzamy najczęściej na położonych tuż obok hotelu polach golfowych Fajara. Wyschnięte o tej porze trawy i zarośla to idealne środowisko dla wielu gatunków ptaków.

Kilka gatunków turkaweczek i synogarlic, stada sierpodudków purpurowych, kruczków i niepłochliwych czajek czarnoczubych dominuje na rozległych pagórkowatych równinach. Mamy dużo szczęścia spotykając prześliczne wąsale żółtookie.
Czas opuścić wybrzeże i region West Division i następnego dnia skoro świt wyruszamy w głąb lądu. Czeka nas jeszcze przeprawa promem ze stolicy Banjul do Barra. Silne wiatry, które towarzyszą nam podczas rejsu napędzają sporo morskich gatunków. Z górnego pokładu obserwujemy większe i mniejsze stada mew południowych, rybitwy rzeczne i różowe w zimowym upierzeniu. Widzimy w oddali kilka ciemniejszych ptaków. To wydrzyki ostrosterne i tęposterne. Na horyzoncie pojawia się ptak zdecydowanie większy od pozostałych. Identyfikujemy go jako głuptaka w szacie pierwszorocznej. To bardzo rzadki ptak w tym rejonie, do tej pory obserwowany zaledwie kilka razy. Wjeżdżamy na terytorium regionu North Bank Division…

Już wkrótce dalszy ciąg relacji – tym razem opiszę pobyt w Senegalu.

Autor:  Artur Bujanowicz