► Ptaki nie posiadają zewnętrznych narządów płciowych, dlatego musimy polegać na drugorzędnych cechach takich jak rozmiar ciała, kształt brzucha, śpiew, kolor oczu, kolor dzioba, kolor upierzenia. U wielu gatunków ta różnica jest widoczna gołym okiem i bez problemów można odróżnić samca od samicy. Trzeba przy tym również uważać, ponieważ u niektórych gatunków ptaków dorastające młode są podobne do dorosłych samic, dlatego często się zdarza, że ktoś, kto kupił ptaka po pewnym czasie stwierdza, że jego domniemana samica okazała się samcem. Natomiast u innych gatunków dymorfizm płciowy jest bardzo słabo zaznaczony, lub nie jest wcale widoczny i rozróżnienie płci korzystając z zewnętrznych cech ptaków jest bardzo trudne, a czasami wręcz nie możliwe.
Naukowe metody rozróżniania płci u ptaków
Biorąc pod uwagę trudności, w odróżnieniu płci męskiej i żeńskiej u ptaków opracowano dwie metody, które stały się bardzo wiarygodne.
Pierwszą metodą była metoda chirurgiczna, która jest nadal dostępna i stosowana głównie w odniesieniu do zwierząt, natomiast u ptaków już nie stosowana. Ptaki były poddawane znieczuleniu ogólnemu, a następnie wykonywane było małe nacięcie w celu włożenia endoskopu (optyczne urządzenie z własnym źródłem światła), pozwalało to na wizualizację wewnętrznych organów płciowych jak jajnika u samic i dwóch jąder u samców. Technika ta pozwała również na ocenę dojrzałości ptaków. Niestety była to bardzo ryzykowna metoda, która wiązała się z znieczuleniem ptaka, jak też z ryzykiem uszkodzenia narządów wewnętrznych.
Laboratoria opracowały więc drugą metodę rozróżniania płci u ptaka poprzez pobranie krwi, która pozwalała na analizę DNA i szybkiego ustalania płci.
W tej chwili jest to metoda często stosowana u ptaków egzotycznych, zwłaszcza tych dużych i drogich . W tym celu wysyłane są do badania pióra ptaków do odpowiednich placówek weterynaryjnych, które umożliwiają takie badania za odpowiednią opłatą.
